सत्य रामाराम था छ मलाई !
तिम्रै पिरले खा छ मलाई ।
ति अधरले के चुमे थे !
नागले डसे झै भा छ मलाई ।।
सत्य रामाराम थाहा छ मलाई !
तिम्रै मोहनी ला छ मलाई ।
ति आँखाले के हेरे थे !
ठहरै परे झै भा छ मलाई ।।
सत्य रामाराम थाहा छ मलाई !
तिम्रै झझल्को आ छ मलाई ।
त्यो निधारमा टिकी के टल्के थे !
त्यहि टिकी भै बसु भा छ मलाई ।।
लण्डन शहरका विभिन्न ठाँउमा निरामिष भोजनालयहरु पाइन्छन् । एक दिन नेशनल ग्यालेरीका चित्रहरु हेर्दा म थाकेको थिएँ । एक बज्नै लागेको थियो र मलाई साह्रो भोक लाग्यो । यसैले म नजीकैको सेन्ट मार्टिन लेनमा भएको भोजनालयमा पसेँ । त्यहाँ दुइ चार जना मानिसहरु खाना खाँदै थिए । मैले एउटा टेबुल छानें मेचमा बसें अनि अखवार पढ्न थालें ।
एउटी वेट्रस आई र बिनम्र भएर मेरो अर्डर पर्खिरही । मैले अखवारबाट आँखा हटाएँ मेनु हेरें अनि उसलाइ खानेकुराको अर्डर दिएँ । धन्यवाद सर भनेर ऊ कुनै आवाज ननिकाली छिटो छिटो गई । त्यसै समयमा अलिकति परको टेबलमा मेरो ध्यान आकर्षित भयो । त्यहाँ एउटी अंग्रेज केटी बसिरहेकी थिई । उसले आश्चार्य मानेर मलाई हेरीरहेकी थिई तर मैले हेर्ने बित्तिकै उसले मबाट आँखा हटाई । उसले आश्चार्य मानेकोमा कुनै नयाँ कुरो थिएन किनभने कुईरेहरु हाम्रो साँवलो वर्ण देखेर मोहित हुन्छन् र हामीले चहिएभन्दा बढी ध्यान आकर्षित गर्छौ ।
केटी तेह् चौध बर्षकी थिई । उसको पहिरनबाट गरीबी झल्कन्थ्यो । उसको कपाल पिठ्यूमा झरना झै झरॆको थियो । आँखा ठूला थिए अनि त्याहाँ खिन्नताको भाव थियो । उसले थाहा नपाई मैले उसलाई नियालेर हेरें । मेरो खाना आइपुग्दा उसले खाइसकेकी थिई । वेट्रेसले उसको बिल ल्याई । केटी उठी र काउन्टरमा गई । पैसा तिर्दा उसले काउन्टरमा बसेकी युवतीलाई सोधी, "मिस के ती सज्जन भारतीय हुन् ?"
एक डलर सतासी सेन्ट । त्यति थियो । डेलाले यो धन एक एक सेन्ट गर्दै बचाएकी थिई । चामल दाल किन्दा तरकारी किन्दा मासु किन्दा पसलेहरुसँग मोलतोल गरेर यो पैसा बचाएकी थिई । उसले यो पैसा तीनपल्ट गनी । एक डलर सतासी सेन्ट । भोलिपल्ट कि्रस्मसको दिन थियो ।
सानो मैलो सोफामा बसेर रुनुबाहेक अर्को उपाय थिएन । अनि डेलाले त्यसै गरी । उसले बिचार गरी जीवन रुवाई सुस्केरा हाँसोले बनेको छ तर त्यसमा सुस्केराकै मात्रा अधिक छ ।
घरकी श्रीमती पहिलो अवस्थादेखि दोश्रोमा विस्तारै जाँदै गर्दा हामीले उसको घरलाई हेर्यौं । मेच टेबलहरु भएको घरभाडा हप्ताको आठ डलर । घरको अवस्था त्यति राम्रो होईन । प्रवेशद्धारमा चिठी खसाल्ने एउटा बाकस छ । तर त्यहाँ कसैले चिठी खसाल्दैन । बाहिर बिजुलीको घण्टी बजाउने एउटा स्वीच छ तर त्यो स्वीच थिच्न कोही आउँदैन ।
त्यसैको छेउमा मिस्टर जेम्स डिलियगंघाम यंग लेखिएको एउटा नामपाटी छ ।
हप्तामा तीस डलर कमाउँदा जेम्स डिलियगंघाम यंगले यो नामपाटी त्यहाँ झुन्ड्याएको थियो । तर अहिले आय घटेर बीस डलर हुँदा ती अक्षरहरु धमिला हुँदै गएका थिए ।
मिस्टर जेम्स डिलिगंघाम घर पुग्दा मिसेज जेम्स डिलिगंघामले उसलाई माया गरेर आलिगंन गर्थी र जीम भनेर बोलाउँथी । मिसेज जेम्स डिलिगंघामलाई तपाईले अघि नै भेटिसक्नु भयो । ऊ डेला हो ।
मन नभएर नि होईन,
धन नभएर नि होईन तर,
एउटा रहर अधुरो छोडि आछु,
एउटा शहर अधुरो छोडि आछु ।
मर्न नसकेर नि होईन,
मार्न नसकेर नि होईन तर,
एउटा कसर अधुरो छोडि आछु,
एउटा जहर अधुरो छोडि आछु ।
सक्दिन म जिउन नी निर्णय यो गरी सकें ।
अंश्रुधारा संगै म त बिलिन् हुन झरी सकें ।
थाकीसके मेरा सारा पाईला यो निरीह भै
बाहिर म बाँचे पनि भित्र भित्रै मरी सकें ।
पुरा हुन्न रहेछ ति सोंचे जत्ति लक्ष्य सबै
त्यसैले त उजाडीलो ओजेलमा परी सकें ।
चर्चाचल्यो गाउँभरि पिडित यो जिन्दगीको
अनि र पो लाजमानी एक्लासमा सरी सकें ।
आफ्नै भन्ने छायाले नि छलेको छ आज प्रिया,
तड्पि-तड्पी मुटु आफै जलेको छ आज प्रिया
भिजे होला सिरानी त्यो मध्य रात सम्झनामा
ऐठन यो मन भित्र चलेको छ आज प्रिया,
बर्षिदिंदा अश्रु धारा खोज्दी हौली काख मेरो
देहसङ्गै आँशु पनि गलेको छ आज प्रिया,
खाली पेट पिरैपिर मा जादैं छौ कि मेलापात
छट्पटिमा छाती मेरो बलेको छ आज प्रिया,
टिप्ना साथ ओइलि जाने, साग हो कि जिन्दगि यो
जोड, घटाउ,गुणन अनि, भाग हो कि जिन्दगि यो
जति पुरा गरे पनि, सधै रित्तो भए जस्तो
असिमित त्यो चाहानाको, माग हो कि जिन्दगि यो
हेर्दा राम्रो देखे पनि, जिउनलाई गाह्रो पर्ने
पिरो पिरो खुर्सानिको, राग हो कि जिन्दगि यो
यस्का लागि त्यस्का लागि, भन्दै सधै बाच्नु पर्ने
बिशालु त्यो बिश छर्ने, नाग हो कि जिन्दगि यो
ल हेर त काँडा बीच कति सुन्दर फूल सानू,
मनाकाशको बादल हटाई फूलजस्तै खुल सानु ।
जिन्दगीका पलहरू सङ्घर्षका पर्याय हुन्,
धर्ती फुटाई फुट्दछन् सृजनाका मूल सानू ।
कतै जोड्नु, कतै तोड्नु, कतै मोड्नु पनि पर्छ,
जीवनमार्ग सरल नभई यो छ वर्तुल सानू ।
अमृत-जहर दुबै छन्, समस्या हो पहिचानको,
जहर हैन, केवल अमृतसित घुल सानू ।
मैले ओढ्ने रोयो आकाश, तिम्लाई के भयो ?
चोट लाग्यो मुटुमा खास, तिम्लाई के भयो ?
फूलका ति च्यातिदैछन्, जवान अङ्ग-अङ्ग,
हेर ठप्प बन्यो सुवास, तिम्लाई के भयो ?
काँडा हान्दै रमाउँदैछ, माहिर जून पनि,
चल्नै छाड्यो मेरो बतास, तिम्लाई के भयो ?
केहि छैन रुनु बाहेक, ह्र्दय छामि हात,
मेरो गुम्यो जिउने साहस, तिम्लाई के भयो ?
नबोलेका कुराहरु मीठा लाग्छन् आजभोली
नखोलेका कुराहरु मीठा लाग्छन् आजभोली ।
दोषादोष मुखामुख गर्छौ तिमी केका लागि
नपोलेका कुराहरु मीठा लाग्छन् आजभोली ।
केके बोलें मातैमातमा खिचडी नै बन्यो अरे
नमोलेका कुराहरु मीठा लाग्छन् आजभोली ।
चाहे तिमी सुन हाल नत फेरी चांदी मिसाऊ
नघोलेका कुराहरु मीठा लाग्छन् आजभोली ।
